Teologia polityczna - Merio Scattola

„Teologia polityczna” to wyrażenie złożone. Może przyjmować trzy znaczenia, które odpowiadają trzem możliwym relacjom między tworzącymi owo wyrażenie terminami. Jeżeli nadrzędne miejsce zajmuje pierwszy z terminów, to powstaje „polityka teologii”, podporządkowana nakazom religijnym i w określonych przypadkach aspirująca do ustanowienia hierokracji albo państwa sakralnego.

Teologia polityczna

Merio Scattola

wydawca: IW PAX

ilość stron: 256

Wprowadzenie

„Teologia polityczna” to wyrażenie złożone. Może przyjmować trzy znaczenia, które odpowiadają trzem możliwym relacjom między tworzącymi owo wyrażenie terminami. Jeżeli nadrzędne miejsce zajmuje pierwszy z terminów, to powstaje „polityka teologii”, podporządkowana nakazom religijnym i w określonych przypadkach aspirująca do ustanowienia hierokracji albo państwa sakralnego. Gdy obydwa człony pozostają w równowadze, rodzi się refleksja nad teologicznym rdzeniem polityki i filozoficznopolitycznym, czyli porządkującym sensem zawartym pośrednio w każdej teologii. Wreszcie jeśli dominuje drugi termin, otrzymujemy „teologię polityki” czy „teologię cywilną”, od której oczekuje się wzmocnienia więzi wspólnotowej i wewnętrznego porządku. W sposób przybliżony możemy powiedzieć, że trzem rodzajom teologii politycznej odpowiadają trzy różne zakresy jej pojęcia; pojęcie to bowiem można rozumieć w znaczeniu szerokim, właściwym albo specjalnym. Każdej z tych trzech perspektyw, mających wspólną oś i kolejno się zacieśniających, towarzyszą różne metody badawcze.

Otrzymujemy opis należący do pierwszego rodzaju, szeroki i ogólny, kiedy postępujemy drogą indukcji i w sposób krytyczny porównujemy wszystkie znane odmiany zarówno teologii, jak i polityki, aby wydobyć z nich wspólny czynnik. Ta metoda nie prowadzi jednak do zadowalającej odpowiedzi, ponieważ wszystkie dzisiejsze i dawne społeczności ludzkie doświadczają fenomenów, które można określić jako religijne (opowieści, obyczaje, mity, obrzędy), lecz nie wszystkie zbudowały jakąś teologię. Mianem „teologia” oznaczamy bowiem nie ogólne poznanie boskości, ale szczegółową wiedzę o tym, co boskie, świadomy dyskurs, dyscyplinę mającą własne praktyki hermeneutyczne. Można by zatem powiedzieć, że „teologia” zaczęła się wraz z theologia, jeśli przez pierwszy termin rozumieć racjonalny dyskurs o tym, co boskie, przez drugi zaś – szczególną formę refleksji, która rozwinęła się na obszarze filozofii hellenistycznej w wyniku spotkania tradycji stoickiej, żydowskiej i chrześcijańskiej; tak samo, chociaż w odmiennym kontekście, Jan Assmann rozróżnia „religie pierwotne” oraz „religie wtórne”, czyli dysponujące mniejszym potencjałem i ukierunkowane krytycznie.

przeczytaj całe wprowadzenie, pierwszy rozdział książki oraz przejrzyj jej spis treści

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych 52 numerów TPCT w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!