Film "Śmierć psychiatry. Eugenika i totalitaryzm"

Zapraszamy do obejrzenia filmu "ŚMIERĆ PSYCHIATRY. EUGENIKA I TOTALITARYZM" o dr. Karolu Mikulskim.

Zapraszamy też do obejrzenia zdjęć z uroczystego pokazu filmu, (na samym dole artykułu) który odbył się 6 listopada 2012 r. w siedzibie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, dzięki uprzejmości Pana Krzysztofa Skowrońskiego. Serdecznie dziękujemy.

Film jest dostępny w trzech wersjach językowych: polskiej, niemieckiej i angielskiej.

Przeczytaj informację o filmie w języku angielskim

Zobacz film w wersji angielskiej

Zobacz film w wersji niemieckiej

Posłuchaj wstępu Dariusza Karłowicza o filmie:

[mp3 plik=http://multimedia.teologiapolityczna.pl/assets/Audio/smierc_psychiatry/D_Karlowicz_o_filmie_Smier_Psychiatry.mp3]

Dyskusja po projekcji filmu:

[mp3 plik=http://multimedia.teologiapolityczna.pl/assets/Audio/smierc_psychiatry/Dyskusja_nt_filmu_Smierc_Psychiatry_Eugenika_i_Totalitaryzm.mp3]

Nagranie video całości dyskusji

W czasie II wojny światowej nazistowska higiena ras zebrała w Polsce wyjątkowe krwawe żniwo. W imię nazistowskiej eugeniki w dwóch pierwszych latach okupacji Polski wymordowano 20 tysięcy chorych psychicznie i niepełnosprawnych, 100 tysięcy przedstawicieli inteligencji oraz rozpoczęto masową eksterminację narodu żydowskiego. Zagłada chorych spotkała się z dramatyczną obroną polskich i żydowskich lekarzy. Jednym z nich był dr Karol Mikulski, bohater filmu dokumentalnego: „Śmierć psychiatry. Eugenika i totalitaryzm”, zrealizowanego przez Fundację Świętego Mikołaja i Muzeum Historii Polski.

Karol Mikulski wywodził się z inteligencko-ziemiańskiej rodziny, której członkowie od pokoleń wybierali profesje medyczne. Jego ojciec – prof. Feliks Mikulski, był znanym psychiatrą i wykładowcą akademickim, co sprawiło, że Karol od dzieciństwa interesował się psychiatrią. Po ukończeniu medycyny kariera Karola Mikulskiego rozwijała się dynamicznie. W wieku zaledwie 32 lat objął stanowisko wicedyrektora i ordynatora szpitala w Gostyninie, które sprawował do wybuchu II wojny światowej. Na początku wojny cudem uniknął śmierci z rąk Sowietów. 17 marca 1940 r. w jego szpitalu zjawiła się niemiecka komisja i pod groźbą aresztu w ciągu 24 godzin nakazała sporządzenie listy pacjentów „nie rokujących wyzdrowienia”, przeznaczonych do eksterminacji. Polski lekarz stanął przed niezwykle trudnym etycznie wyborem. Nie nakazano mu zabijania chorych, a jedynie sporządzenia żądanej listy. Odmówił. Na znak protestu, przeciw planowanej zagładzie niewinnych 18 marca 1940 roku Mikulski popełnił w swoim gabinecie samobójstwo. W filmie, historię głośnego sprzeciwu dr. Karola Mikulskiego wobec nazistowskiej interpretacji eugeniki opowiada córka lekarza – dr Izabella Galicka.

Więcej o Karolu Mikulskim na Wikipedii. Kliknij

W nocy poprzedzającej samobójstwo Mikulski czuwał. Za ścianą spała jego żona, śliczna córeczka i kilkunastoletni pasierb. Miał dla kogo żyć. Niemcy żądali tylko listy z nazwiskami pacjentów. Niczego więcej. To nie on miał strzelać, truć spalinami, kopać głębokie rowy w lesie. Miał tylko sporządzić listę. W trakcie bezsennych godzin w nocy odsłaniało się przed nim przerażające ludobójcze oblicze niemieckiej eugeniki. We wstępie do jego książki z lat 30. widnieją podziękowania prof. Ernstowi Rüdinowi, niemieckiemu psychiatrze, który z początkiem wojny stał się jednym z czołowych inspiratorów nazistowskiej akcji mordowania chorych. Ostatniej nocy Mikulski przeżył niewyobrażalny dramat, wybrał własną śmierć. W okupowanej Polsce masowe eksterminacje ludności cywilnej rozpoczynają się od akcji „umacniania niemczyzny” i oczyszczania przedpola z inteligencji i ludzi chorych. Tych dwóch grup miało w Polsce po prostu nie być. Możemy zatem mówić wyłącznie o eugenice nazistowskiej jako odpowiedzialnej za te zbrodnie – mówi Magdalena Gawin, historyk i scenarzystka filmu.

Eugenika – idea o ulepszaniu ludzkiego gatunku przez sztuczną selekcję, sterylizację ludzi uznanych za małowartościowych i popieranie reprodukcji wartościowych – była popularna w okresie międzywojennym na całym świecie. Tylko eugenicy niemieccy snuli ludobójcze plany wobec różnych grup społecznych uznanych za niepożądane. Samobójstwo psychiatry odbiło się szerokim echem nie tylko wśród polskiej inteligencji, ale także w środowiskach niemieckich. Postawa Karola Mikulskiego zainspirowała Stanisława Lema do napisania jego debiutanckiej powieści „Szpital Przemienienia”.

W filmie występują
Izabella Galicka, Anna Kalinowska, Magdalena Gawin, Andrzej Wilczkowski 

Reżyseria
Amelia Łukasiak, Sławomir Małoicki

Scenariusz
Magdalena Gawin

Produkcja
amacom.tv

Współpraca
Karolina Błaszczyk

Zdjęcia
Sławomir Małoicki, Paweł Sobiesiak

Montaż i udzwiękowienie
Paweł Sobiesiak

Autorzy filmu wyrażają podziękowania: Ziemowitowi Gowinowi, Agnieszce Kołakowskiej, Grzegorzowi Kołodziejowi, Maciejowi Kowalskiemu, Tomaszowi Krawczykowi, Jackowi Liziniewiczowi, Sławomirowi Małoickiemu, dr Tadeuszowi Nasierowskiemu, Katarzynie Osowicz Szewczyk, Joannie Marioli Nadratowskiej, Danucie Żarkowskiej.

Copyrights Muzeum Historii Polski w Warszawie

Fundacja Świętego Mikołaja

2012 r

Zobacz galerię:
(fot. Małgorzata Rutkiewicz)
Dyskusję po pokazie prowadził Pan Adam Tycner, dziennikarz Rzeczpospolitej. 

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych 52 numerów TPCT w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!